
LUNGLER KHUA KONG
(A Brief History of Lungler)
By
THLA CUNG (B.A., Dip. Ed.)
December 31, 1986
Biahmaithi
I. Uk nak le tawlrelnak
(i) Khua tlak nak kong
(ii) Miphun kong
(iii) Khua kil ven nak kong
(iv) Hmun dangah a pemmi kong
II. Nunnak ca riantuan nak
(i) Ramri kong
(ii) Lo pil kong
(iii) Cin thlak nak kong
(iv) Til va zuatnak kong
(iv) Chawleh chawhrawl nak kaong
III. NUNNINGCANG
(i) Motor lam kong
(ii) Fim thiamnak kong
(iii) Ngandam nak kong
(iv) Biaknak kong
IV. A HODAH A HO
(i) A hodah a hmasa bik
(ii) Peng dangah uknak lei a tuanmi
(iii) Khua caah min thang
LUNGLER KHUA KONG
(1) Uknak lei Tawlrelnak (Politics)
Khua Tlak Nak Kong
(Sunthla khualu - Zotlang - Thlan Tlang - Sopum - Lungler)
Lungler khua cu So Pum khua in an tlak mi khua asi. Lungler khua an tlak kum cu 1836 kum hrawng asi. Lungler khua a tlatu hna cu Hlawn Ceu, Mual Hlun, Tawng Lai, Bawi Tlung, Van Ngiang, Sia Kheel, Hrang Tlung, Cun Thang le Thi Hlum tiah miphun phun(9) an si. Lungler khua a tlatu hna cu U Lian Or (Hlawn Ceu), U Run Khar (Sia Khel), U Dar Hlut (Cun Thang) Tluang Kual (Thi Hlum) le Chan Al (Mual hlum) an si.
Than Tlang Cinzah bawi nih Lungler khua cu kan ram chung asi an ti, Than Tlang khuabawi Za Huat fapa No Kio (Cinzah) cu Lungler khuabawi ah an chiah. Lungler khua cu No kio fapa Khua Kar, Khua Kar fapa, Do Thawn hna nih apeh lengmang in kawlram cozah nih luatnak a hmuh tiang kum 1948, tiang an uk.
Kawlram cozah nih uknak ning cang a fianter hlan caan karlakah Lungler khuabawi cu Chia Luai nih atuan i, Chan Tlung nih abomh. 1948 kum thok in nihin tiang Lungler khua cu a tang lei upa hna nih an uk .
ChanTlung Circle Chiarman + khua bawi 1948 - 54
Thang Kung Lungler khua member
Hmun Ceu Lungler khua member
Tei Thang Lungler khua member
Do Thawn Lungler khua member
Chan Tlung Circle chairman 1954 - 1960
Thang Kung Lungler khuabawi
U Hmun Ceu Member
Tei Thang Member
DoThawn Member
Chan Tlung Luung Ler khuabawi 1960 - 1966
Thong Zam Member
Sem Lal Member
U ThongZam Member
U Sang Kam Member
U Buan Sang Lungler khuabawi 1966-1974
U Lian Nam Member
U That Cin Member
U Hmet Ling Member
U Hram Iap Member
U Buan Cung Lungler ohsuh ohkathah 1974-1978
U Lian Thum Secretary
U Bu Chawn EC member
U ChanTlung Biacaih member
U Hram Chum Biacaih member
U Ngun Tlung Biacaih member
U Than Awi Member
U Hram Zam Member
U Bual Chum Member
Lian Thum Lungler ohsuh ohkathah 1978-1981
Buan Cung Secretary
Than Awi E C member
Bu Chawn Biacaih member
Leng Tum Member
Hnok Cin Member
Lungler Ohsuh ohkathah U Lian Thum cu Thantlang peng Tamahwazamah A tin ah secretary bomtu ah a arian a kai I, 1979 kum in 1981 kum tiang Lungler ohsuh ohkathah cu U Buan Cung nih a tuan than.
U Ngun Tlung Lungler ohsuh ohkathah 1981-1985
U Tei Iap EC Member
U Hram Iap Biacaih Ohka thah
U Nem Al Member
U Za Kual Member
U Than Awi Lungler Ohsuh Secretary 1985-in nihintiang
U Hram Zam EC Member
U Than Kung Biacaih Okathah
U That Nawn Member
U Khar Vung Member
Lungler khua in Than Tlang peng caah a tanglei bang in rian tuantu an si.
U Thla Cung Myone Party Unit Memher 1977 - 1978
Myone Party Unit Secretary 1978 - 1985
U Van To Pine Council Member 1978 - 1981
U Van Awi Myone Council Member 1978 - 1981
U Siang Ling Myone Council EC Member 1981 - 1985
U Al Ci Myone Council Member 1985 - Nihin tiang
U Buan Cung Myone Lothlo Council Member 1968 - 1977
U Than Awi Myone Ralkaphlun Bu Member 1979 - 1986
U Tei Kim Myone Ralkaphlun Bu Member 1982 - 1986
U Hrang Awi cu Lungler khua Bawitlang asilo nain a zei lei pauhah khuami nih khuabawitlang tlukin bochan mi le rinhchan mi a si.
Lungler khua mi cu mi lung nem, nawlngai mi an si hleiah khua le ram thanchonak caah lungtho, ruahnak thiang tein a tuan duh mian si caah khua Bawitlang hna nih harnak le dawnkhan tu umlo in an uk khawh hna i khua chung ah remnak le daihnak he a khat.
(2) Miphun kong
Lungler khua ah miphunhna cu atang lei bantuk hn an si.
(1)Al chum, (2) Ai Neh, (3) Bawi Heng,
(4) Bawi Tlung, (4) Cen Hrang, (5)Cen Hrang,
(6) Chia Thio, (7) CinZah, (8)FanCun,
(9)Hlon Ceu (10)Hlon Ching, (11)Hrang Tlung,
(12)Hreng Saw. (13)Khup Zawn, (14) Lei Hrang,
(15)LianChingCung (16)Lung Um (17) MualCin
(18)Mual Hlun (19)Ram Lawt (20)Sia Khel
(21)Thian Hlun (22)Thi Hlum (23)Tlu Mang
(24)Van Ngiang (25)Za Thang (26)Zai Tu
(3) Khua Kilven Nak Kong
Lungler khua cu India ram le kawlram ramri i a ummi khua pa khat a si i, ram kil ven nak caaah rian tu hna caah hmun tha pakhat a si. Kawram kha Mirang cozah pi nih a rak uk lioah Lungler khua ah ralkap camp nganpi (Bihar camp) Kha an rak tuah i,mirang ralkap tampi an rak um. Kawlram nih mirang kut In luat nak (independence) a hmuh hnu zongah kawlrap bucu Lungler khua ah 17,6,1965 niah an rak chiah. Zei tintiah Lungler khua velchum ah Lai ral an i chawh vah lawng si loin Lungler khua bangla cu lai ral nih14,6,1965 niah an theh caah a si.Ralkap camp cu10-3-1967 niah police camp in an thlen i police pawl kha Lungler khua ah cun anum.. A sinain 1-6-1968 niah Mizo ral (Mizo liberation army) nih police camp cu an lak. Mizo pawl cu kawl ralkap nih an tei than hna I 3-6-1968 niin No,42 kawlrap bu (company) pa khat kha Lungler khua ah anchiah cawlh. Than Tlang khua i a ummi police bu khat zong kha 1968kum in 1970 tiang ralkap sinah cun an chiah chih hna.No.42 ralkap bucu No.89 ralkap bu in an thlen than i nihin tiang No,89 ralkap bu (tatsuh) pakhat cu Lungler khua ah an chiah. Ralkap kha thing loin a um caah ram uk nakle mi tha lo ral pawl hna hnawh nak in lung dai, hna ngam le luat te in an um kho.
Khuachung i kilven nak kha a herh ngaimi a si bantuk in Pitusit (khua mi ralkap)cu 1969 in an rak thok. Hi khua mi ralkap an hruaimtu cu U Pa Ceek a rak si. Pitusit training cu a voi (35) nak zong an rak tuah i, pituhsit tlang val pawl an rak kai. Pituhsit bu cu 1981 kum ah a thar an chuah than i aa makhan minung (10) le a zan (reserved) minung (40) in an tuah i, an hrau tu cu U Than Awi a si. A bom tu ah U RalTling a si. Lungler khua i ralkap bu cu mandalay ralkap zung piin col.MyintThein nih 1982 ah Falam town hall ah ralkap hriamnam a pek hna. Hi khua mi ralkap bu nih hin khua chung kilvennak rian cu nihin tiang lung tho tein an tuan. Cu pinah Lungler khua ah lah-wah-kah inn cu 20-4-1980 niah cozah nih ansak i, Cu inn zoh tu ah U Cung Or khanchiah.
(4) Hmun Dangah a Pemmi Kong
Lungler khua cu ramri pawng a ummi khua a si caah khua pi chung in cite le duh herh a dangdang kha minung a si llole saram keng in phurh tlunh a hau. Cu lawng si loin ram kha kumkhat hnu kum khat a fe a car chin leng mang i paw cawm nak kha a har deuh lengmang .cu caahthil herh mi hna kha keng phurh nak le ni chiar lo thlawh leng mang in luat awk caah hmun rawn(kawl rawi) lei pemnak kha mi lungthin chung ah a chuak.Kalemyo peng hnatchaung khua ah U TeiThang hruai nak in 1959 kum ah anpem .Nat chaung i a pem mi hna cu U TeiThang, U Hram Tlai, U NunHam, U Keng Bo,U Van Kham, U Sang Bik, U Than Or le U Maung Mung an si.
1963 kum thok in Tamu peng khampat khua ah Lungler khua in mi tampi an pem . A pem mi hna cu U Thong Zam, U Hreng Kio,,U Lian Zel,U Dum Hlei, U Caih Mang,U Hniar Ling,U Lian Lei,U PhirKap, U SemLal, U Thang Ceu, U Phir Thang, U Sang Nuai,U Heng Kung, U Mang Or,U Lian Ci,U Ngun Kham, U Sang Ung, U Rual Kam, U Phir Zam, U Bual Tawn, U Hrang Dum,U Kil Kham, U ThatThio, U Hram Chum, UThan Nawn,U Caw Bo,Uthan Herh,U kap Chum, U Heng Vung,U Zakung,U That Luai, U Mang Hnol,U Ram Le,U Cia Hmung,U maung Ba, U Buan Sang,U CeuNawl,U mang Hram,U Ngun To,U VanTlung.U That Kung,U Chan Nawn,U NoThang,U Thla Ham, Daw Par Tluai,U Kam Tu,Daw Ngun Thluai,Daw Sung Men, U ChanThleng hna an si.1965 kum i Kalemyo peng Tuan chawng khua I a pem mihna cu U Ngun Awi, U Hre Cem, U Pa Kam,U Hrang Tlunle U Za Hip an si.1985 kum in Kalemyo peng Haikhawl ah U Thla Muang a pem I, hi kum lila ah U Caih Thuan cu cang zol ah a pem.
NUN NAK CA RIAN TUANNAK (ECONOMIC)(SIPUAZI)
Lungler khau cu, ThanTlang peng chung India le Kawl ram ri ah aummi khua pakhat a si.Ni chuah lei ah Lungdingkhua , Farrawn, khua le Vanzang khua, Nitlak lei ah Bungkhua le Thingsai khua, Chaklei ah Ralpel khua Dan khua ZangTlang thlang lei ah Fungkah khua Saikah hna nih a kulhmik khua asi.
Lungler khua ramri hna cu nichuah lei ah thingva,nitlak leiah Tio va in kuaktaw va in Fartlang, Dawntlang in Archuang tlang in Uitlak nak in khuai va piah, khuai va piin Niva in .Saisih tiva cekin thlankawl in thlankawl tiva, Vanvuk va ,zang va in thingva ah ai tawng.Thlangleiah thingvain a va teng ngal va ah a kai i phaiphawkvain tio awk sih in uiphung fiangin Theithit vain sia sih va in leisenvain tio va ah.Lungler khua i a Area cu (126)square miles tluk a si. Lungler khua ram a Area chungah fing,tlang,tiva le ti va cek tampi an umniain minthang pakhat hmanh a umlo.Tinzing lung,HmeThluai lung,Than nak bo, khuai tlang hna cu sunhsak ngai mi hmun hna an si
Lungler khua ram chungah khuai pi khuai a simiZangva khuai, khuai tlanga khuai, Dawn tlang khuai tiin khuai bu pathum an um i.Kumfa te khuai ti zu le khuai lul hna na lak i phaisa tampi an hmuhnak. Innsak nak ah a herh mi meifar,rua ,mau le di zong kha tlamtling tein an um.
(2) LOPIL KONG
Lungler khuaah inn (140) a um i.minung (858) anum.. Lungler khua a rea chungah facang le kawm cin khawhnak lopil (11) tluk a um. Lopil khat cu kumkhat kumkhat caah tlak a si .lopil pakhat cungah a buaktlak in inn (140) nih tlakkhim mi lohmun anum. Kumkhat hnu kum khat in lopil cu I thial lengmang a si.hlanlio kan pu le kan pa chanah cun anmah le an lobua cio cu tlak a rak si.A sinain kawluk nak a thlen hnu 1970 kum thokin lo bu avialte cu khua bawi kut ah pek dih a si.khuabawi hruaina in tuan vo a neimi upa hna nih khua chuang milo tlaknak cu ai tawk ai za cio in, hman tein an phawt cio hna. Khua cungah pakhat le pakhat dawtnak le remnak aum caah a ho paohnih an tinvo mi lohmun cu lungtling thanuam tein an tlak an tuan cio hna.
Lungler ramchung ahhin lei leh awk hmuntha aum tuklo. Dawn le ralpel khua lamthlang (Fiangthum)ah (1.5)acres a kau mi lei leh cu 1963 kumah U Thang kung nih a tuah i, Kum (3) chung facang tha tein a cin khawh. 1985 kum ah U Lian Thum nih (2acres) a kau mi thing va kam ah nel cu a thaun i facang tha tein a cin. Cu bantuk in 1985 kumah U Chan Kam le U Mang Peng nih thingva kamah nel (1 acre) a kau mi a tuan ve.
3. CINTHLAK NAK KONG
Lungler khua mi nih a bia pi bikin facang, kawm, Bete, Ba le hra a phunphun kha an cin. Cu lawng siloin ei chom mi hanghnah rah hang hnah hna a phunpun kha an cin fon. Pathian huh phenh nak thawng in nikhua a that kumah cun an lo chung in kum khat ei hna an neih khawh. Cu pin ah Fu,banhla,kafi, thei thu , zawngtah, pear le a dang theitlai tlawmpal an cin hna. Inn caah aherhmi rua zong kha an cin cio. Hangbo. Antam a phunphun, kha chuan, Daidim, Aithing, Aihre te pawl zong an cincio.
4. TILVA ZUAT NAKKONG
Lumg Ler khua ram chung tilva zuatnak caah athami hmunkhat a si. Thlai rawl cin pahin in khat lei kam in phaisa hmuh awk caah tilva hna cu thatein an zuat hna.Tilva an zuatmi hna cu Rang, sia, Mathan, caw, Meheh, Vok, Ar.le cawmpei hna an si. Uico le chizawh cu inn kil vengtu ah an zuat hna i,Na cu lei thuan nak caah tlawmpal anzuat.Rang le Cawtum cu thli phur tu ah an zuat i,Mathan, Caw le meheh hna cu hnuk sur awk caah an zuat hna.Sia, Cawtum , Vok, Ar, cawmpei hna a tam deuh cu zu awk ah an zuat hna.Cu lawng siloin Nga le Purungrul hna zong tlawmpal an zuat hna.An zuat mi tillva hna him nak caah teimak chuah in an zoh khenh hna.
5. CHAW LEH CHAWHRAWL NAK KONG
Lungler khua cu India le kawl ramri pongah a ummi a si caah chawleh chawhrawl nak a tha ngai mi hmun a si.India ram in kawl ram ah chaw leh chawhrawl arak tuan hmasa mihna cu U Hniar Ling,U Chan Tlung le U Ral Mang hna an si. Lungler khua chungah 1954 kum in 1961 kum tiang U Buan Cung nih chaw dawr a rak tuah.1952 kumin conco(zapi dawr)an ak thok iTamawazamah dawr tiin a min a athlen.Ni hinni tiang tamawazamah dawr cu a hmun rih.1974 kumin Lungler khuaah U BuanHnok nih dawr a tuah than.Cu hnuah U Sang Khar,U Za Hel le U LianThum nih dawr an van tuahve.Khuapi chungah thadi zangba in kal hau tiloin Lungler khua chungah thil cawk khawh a si cang i nunnak sia kha a remter ngaingai.U Za Kual le U Al Mang nih cantlawmpal chung lakphak ti dawr an tuah.
Lungler klhua cu ramri pong khua a siban tukin Ei din, Ci liah le thil thuam cawknak caah har lengmangin an neih mi thlai rawl siseh,an zuatmi tilva siseh tio ral ah an va zawrhtawn. Tangka thlen a sanpauh le an nihlawhsampal a zia rem deuh i,Tangka thlen a niam deuh pah le an nilhlawh hmanh kh thi tha in a rul kho lo. Lungler khuami a tmdeuh cu chawleh chawhrawl nakin lokau pi thlawh kha pawcawm nak caah a biapi deuh tiin a ruatmi ansi caah lo kha biatak chuah tein a thlomi an si.Lungler khua in khua pi chungah chawdawr mihna U Za Thawng, U Lian Thum le DawBil Zing hna nasi. U Thang Hrim cu bia tak tein chaw kawlmi a si.U Tha Bik le U Leng Mang cu thilthit athiam ngaimi an si.U Ral Hre cu Soser a thiamngaimi a si i,Soser in paw a cawmmi a si.
III. NUNNING CANG KONG (SOCIALOG) (LUHMUHZI)
Minung a thanter tu cu caah abiapi pakhat cu lam a si.Lam athat le mi anthang cho kho i, lam a chiatke minun ning a niam i thanchonak a umkholo. Hlan kanpu pu hna nih khua le khua karlak cu a naihbik nak in lam an raktuah. Lam chukcho zongkha ruatloin tlangparpahlik tiang lam chokai hnuah chuk ngaingai in tiva tiang tum a si.Lam reprai zong umsetloin saram zulhmi bantuk kha zulin khua lekhua kha an rak tlong.sihmanhselaw khua can a thlenbangin mifimnak zong kha akarh I,motaw kal khawhnak lam cawh zong duh a si.Hkha in Thantlang, Thantlang in Sopum in Bualcar tiang apemhnuah zahnak tlang khua (8) khua nih cun 1967 kum thok in Bualcar in zahnaktlang khua leiah cun lungtho tein motor lamcawh an rak thok.1977 kumah Thang zang khua ah motor lanphuanh Puai an tuah.1978 kumah Lungler khua le Bungkhua khua ah motor lampuanh puai hlunghlai ngaiin an tuah. Culawng siloin Bungkhua inRalpel sai lungmuat nel tiang motor lam cu 1984 kum in cawh hram an thok .Lungler in Dawn, Lungler in Zangtlang khua tiangzong motor lam cawh dingin timh cia in anum.motor lam cawh cu a hartukmi rian a si caah hilamnak ah Bungkhua pa pa Iap zong anunnak a dih. Hi zahnak tlang lam ah motor kal car kal ding an har ngai nain, caw lengnih chawdawr thilri,Tamahwazamah thilri, nawn le a dang thilri kha a phurh cang nunnak thilrit tampi a chawn hna.Lungler khua cu zahnaktlang khuapi pakhat a si vecaah motor lam caawhnak caah lumgthin biatak pein a co mi khua an si.
2. FIM THIAMNAK KONG
Minung fim thiamnak a than tik ah ramcu a thang cho i,fim thiamnak a zawr tikah ram cu atum cuk. Ram thancho nak cu rammi fim thiamnak in tah a si tawn. Cucaah fim thiamnak cu a sunglawi tuk mi a si. Cu cu Lungler khua u pa hna nih an theihthiam caah 1945 kum ah laica tang (2) tiang an rak tuah,.U Lung Hnem le U HreKio hna kha private saya ah an lak hna. Lungler private laica siaanginn kainak cu Biakinn,Thlang um tual bawk le Bangla ah a rak si. Lungler ah khuabawi a tuan mi U ChanTlung zuamnak thawngin BungKhua Cozah laica tangli (4) sioanginn cu Vai lo rawn ah thial than a si. Hi laica tang 4 sianginn ah headmaster atuanmi hna cu U Ram Hu,U Sai kham le U Lung Hnem hna an si.
Lungler khua bawi U Chan Tung le council member pawl nih cun laica sianginn long kha a zalo tiah an hmuh than i. 1955 kumah Lungler tlang BaptistMidle School (Lt.B.M.S) cu an dirh. Hi Lt.B.M.S.dirhnak caah ahmasa bik an tuah mi School Committee cua tanglei bangin an si.
U Hrang Awi Chairman
U Chia Cem Secretary
U Chan Tlung
U Tei Thang Member
U Thang kung Member
U Hmun Ceu Member
Lt.B.M.S. cutang 5 in tang 7 tiang cannak caah tuahmi a si.
Kumkhat ah saya (2) lengmang in an lak hna. Saya pa 2 lahkhah caah school committee, a bikin khuabawi tlang nih tavuan lak in kawl a si caah an lungre athei i an ba hringhran ko. Hi saya laknak long siloin , a hmasa bik kawl ca saya zong ah pumpek ten rian a rak tuan. Hi sianginn ah saya a rak tuan mi hna cu a tanglei bantuk in an si.
U Van To Headmaster 1955/56
Rev.Van Lo Asst.Tacher
U Bawi Te Headmaster 1956/57
U Tlang Hnok Ast. Teacher
U Van To Headmaster 1957/58
U Chia Kung Asst. Teacher
U Lian Bik Headmaster 1958/59
U Chia Kung Asst. Teacher
U Al Kham Headmasrer 1959/60
U Chia Kung Asst. Teacher
U Biak Kam Headmaster 1960/61
U Mang Or Asst. Teacher
U Rual Uk Headmaster 1961/62
U Mang Or Asst.Tacher
U Sang Hniar Headmaster 1962/63
U Chia Kung Asst. Teacher
U Hrang Peng Head master 1963/64
U Chia Kung Asst. Teacher
U Rual Uk Headmaster 1964/65
U Siang Ling Asst.Teacher
U Tial Er Asst. Teacher
U Tial Bik Headmaster 1965/66
U Khar Lian Asst. Teacher
1966 kum April thla ah Lt.B.M.S cu cozah a lak i, State midle school , Lungler ah a cang. Cozah sianginn asi hnuah Midle School ah Headmaster a tuan tu cu a tanglei bang in an si.
U Tial Bik 1966-1970
U Thla Cung 1970-1975
U Van To 1975-1981
U Al Ci 1981-in nihin tiang
Lungler khua State Midle School ah Headmaster pa(1) S. A. T(1),J.A.T (4) P.A.T(3) le a dihlak (13) a um. Sianghngakchia (280) tluk an si.
Lungler khua in Dgree a hmu mihna cu atanglei bantuk in an si.
1.U Hmun Iap B.sc (Ag) 2. U VanTo B.A,Dip,Ed
3.U Thla Cung B.A, Dip.Ed 4. U Al Ci B,sc.Dip.Ed
5.U Ro Sang B.A Dip.Ed 6. Buan Khar B.A
7.U A lBik M.A 8.U Tin Uk(L) B.Sc
9.U Za Thawng B.Sc 10.U Siang Zel B.A.LLB
11. Daw Tha Zing B.A LLB 12.U Heng Ling(d) B.A
13. U Buan Peng B.Sc 14.U Van Awi B.A
!5. U Chum Ceu B.Sc 16. U Siang Ling B.A
17.U Ngun Mang B.A 18. Daw Dawt Hluan B.A
19. U BiakTo B.A 20. U Mang Chawn B.A
21.U Lian Hum B.A 22.Daw Far Thai B.A,Dip.Ed
23.U Van Thawng B.Sc(Ag) 24. U Thang Hmung B.A LLB
25U Thawng Ling B.A, B.D 26. U Neih Chum B.Sc
27.U Tial Kung B.A
University / College i akai lio mi hna cuatanglei bang an si.
1. Mr. Sang Zel 2.Mr Za Dun
3. Mr. Buan Za Heng 4.Mr.TinHmung
5. Mr. MangThio 6.Mr Kennedy
7. Miss. Sui Ki 8.Mr.Thawng Lian
9. Mr.Chan Hmung 10.Mr.Tial Uk
11. Miss.Sui Tial 12.Miss.Hniar Iang
13. Miss.Sui par 14. Daw Ni Dang
15. Mr.Hmet Al 16.Miss.Fam Zi
17. Miss. Zing Par 18Mr. PaUlh
19.Miss.Iang Ci 20.Mr.Van Bawi
Diploma a hmu hna cu a tangleibantuk ansi.
1. U Lian Bik Dip. Agri
2. U Rual Uk Dip.Agri
Lung L er khua in Pathian rian atuan mi hna cacu atanglei bantuk an si.
1.Rev. Za Khar Dip. Theo 2.Rev. Nawl Ling Dip.Theo
3 Daw Zai Kim B.Th 4.U Thawng Ling B.A. B.D
5.Rev.U Chan Thang 6.Rev.Tial Er
7.Rev. No Iap 8.Daw Hrang Zing
Lungler khua in Gazetted Officer a hmumi hna cu a tanglei bantuk an si.
1. U Hmun Iap Township Agricultural Manager
2. U Van To High School Headmaster
3. U Thla Cung High School Headmaster
4. U Lian Bik Township Agricultural Manager
Lungler khua icozah rian a tuanmi hna cu atanglei bantuk an si.
1. U Lal Zar 2.Daw Zo Kai 3.Daw Ngun Cia
4. U Ro Sang 5.U Duh Kim 6.U Al-Ci
7.U Lung Hnem 8.Daw Man Cung 9.U Siang Zel
10.U Thla Muan 11.U Cung Awr 12.U Biak Kar
13.U Duh Cem 14. U Al Kham 15.U Buan Khar
16.U Lian Bik 17.U Ngun Hmung 18.U Mang Sang
19. Daw Ni Dang 20.U Phir Al 21.U Sang Hniar
22.U VanTo 23.U ThlaNawl 24.U NiUk
25U Bil Chum 26.Daw Tha Zing 27.Daw Zai Kim
28 U Hrang Cin 29.U Mang Al 30.Daw Mang Thlia
31.U Hrang Hmun 32.U Hmet Kam 33.U Rual Uk
34.U Chum Ceu 35.U Siang Ling 36.U Chum Nawn
37.U Al Cung 38.Daw Dar Kai 39.U Bual Peng
40.U Than Heng 41.U Lal Kung 42.U Van Awi
43. U Kil Mang 44.U Hram Kung 45.U That Nawn
46.U Ngun Ceu 47. U Tum Sang 48.U Siang Uk
49.U Tial Bik 50.Daw SuiThai 51.Daw ZingPar
52.Miss. MenTlem 53.Miss.DawtPar 54.U NiKam
55.U Mang Chawn 56.U Lian Hun 57,U TialThawng
58.U Khual Cung 59.U Ngun Mang 60.U Za Hei
61.U Thla Cung 62.U Al Bik 63.Mr.BiakTo
64.U Chia Kung 65.U Tial Hnin 66.Miss FamZing
67.U Buan Hnok 68.U Kam Hmung 69.U Ceu Cin
70,U Chan Al 71.U That Ling 72.U Thla Kio
73.U VanThawng 74.Daw FarThai 75.U Than Hmung
76.U Pau Luh 77.Miss Iang Si
Lungler khua cu fimnak a duh mi an si ve hna bantuk in sianginn voitampi an sak. Hi sianginn saknak tangka tampi le,tha zang tampi an dih. A tu zong sianginn cu tlakrawh inn in sak ding caah an i timh lamh liopi a si.
3. NGAN DAMNAK KONG
Ngan damnak cu minung caah a biapi mi pakhat asi bantuk in Lungler khua mi zong nih ngandam nak cu fak pi in tha zang an pek ngaingai. Lungler khua ah ruhrawk remh thiam ngaimi Daw Tial Can le thahri hmeh,Nau neih ter a thiamngaimi Daw Kil Nak hna an rak ngeihhna.Hihn pahnih cu lunglermi nih philh khawh lomi an si.Cu pinah (sitama ) a simi U Thang Kung le U Than Bawm zong an ngeive hna. Nihinniah U Hram Iap cu ruhrawk remh leiah hman ngaimi a si.
Lungler khua khuabawi tlang zuamnak in 1960 kumah Lungler khua an Cozah nih Sub-Health Centre anchiah.Hi sub- Health Center ah rian a tuan tu cu atang lei bang in ansi.
Daw Man Cung 1960-1967
Daw Dawt Hniang 1967-1968
Daw Doi Zing 1968-1971
Daw Dawt Hniang 1971 -1981
Lungler khua bawi tlang nih fakpi an zuamnak thawngin a Cozah nih Lungler khua Sub Health Centre cu (siizung)ah 24-9-1981 niah an than ter. Hi Health Centre ah Health Assistant a tuan mi hna cu a tanglei bantuk in an si.
U Za Cung 1981-1982
U Sang Tling 1982- ni hin tiang
Health Centre ah riantuan tu cu Health Assistant (1) Mid-Wife (1), Ci ciat(1) an dihlak pa (3) an si.
Lungler khua leh a pawngkam khuami hna zuamnak le Health Assistant U Za Cung thithruai nak thawngin a tung pe (40) a vang pe (30), angan I K,35000/- Man a simi siizung inn pi cu 1982 kumah an sak. Hi inn cu cozah bawmhnak telloin mah thazang tein ansakmi inn a si.Hi siizunginn pi an sakkhawhah a cozah zungin siseh,khuami in siseh,lunghmuih nka tampi an ngei.
4. BIAK NAK KONG
Lungler khua an raktlak ahcun Lungler khua micu khua hrum mi ansi. 1923 kum ah Haka peng Zo Khua mi Rev. Sang Fen cu Lungler khua ah Pathian biak hram bunh ding ah a rak phan. A mah a um lioah Krifa a rak cang mi hna U Sang Cem, U Heng Cem, U Chuah Kam le U Sang Nawl an rak si. Van chiat nak Rev.U Sang Fen in cu arak kang I, ZoKhua ah a rak kir than. A mahkir hnu cun Krifa a cang cia mi hna cu khua hrum Biaknak ah I let than.
1929 kumah ThingSai khua mi U Hiar Ling cu Lungler ah Pathian baiknak dirh than ding in a ra I, Lungler khua mi hna cu pathian biak awk ah heh tiah a sawm hna. Fak pia sawm hna hnu ah U ChanTlung, U Kam Cem le U Khen Bil hna cu Pathian biak dingin a sawm khawh hna. Krifa an cangruang ah nu an nu le pa hna nih an hrem hna long siloin a thawl tiang an rak thawl hna.A hnu kum hnih ah U Chan Tlung, Daw Duh Par, U Chan Ir, U Sang Nawl,U Bual Kham le tiin mi (30) cu Krifa ah an hungcang. Tukforh nak le harna tampi lak in Krifa phung cu fek tein an I tlaih peng. A hnu ah Rev. U Chan Thang cu Pathian rian tuantu mi tha le fel ah a cangcolh.
Lungler khuaah solfa thiam, hlasak thiam le hlaau thiambik cu U Phai Nuai asi. Amah hruainak thawngin Haka peng pumpi khom pi Lung ding,Farrawn, Tikir le Thlua lam khua ah hlaremh ah a thiambik lak sawngcu Lungler Church Choir bu nih an rak hmuh hna. Lungler khua in hlasak thiam Daw TialZi, nih ZomiBaptist convention (ZBC)khawmpi ah voi(3) tiang hlasak thiam bik laksong a hmuh.
1958 kumah Indepent Church of Burma (ICB) buah Baptist,bu in mizei mawzat an rakchuah i, a hnu tlawmpal ah Baptist buah an ifonh than. Asinain 1970 kum ah U No Iap hruainak in Methodist buah an chuak than. Methodist buum kha a cheunih an i lungsi than locaah 1972 kumah U No Iap hruainak in Evangelical Free Church of (EFCB)bu ah an i then than i, Methodist bu a tang mihna cu saya Zi Mang nih a hrua hna. Nihin niah Lungler khua ah Baptist bu, Methodist bu, le Evengical Free Church of Burma bu tiin Krifa bu (3) anum.
(1V) A HO DAH A HO (WHO`S WHO)
(1) A HO DAH A HMASA BIK
Lungler khua chung in a hmasa bik cu a tanglei bangin ansi.
Facang a nei bik U Sang Cin le U Hram Zam
Fu a cing hmasa bik U Chan Thang le U Sang Cem
Banhla a cinghmasabik U Lian Or
SuiBanhla a cinghma sabik U Bual Cung
Rua acinghmasa bik U Ral Iap
Mau a cing hmasa bik U Dar Hmung le U Za Iap
Kafi a cing hmasa bik U ChanTlung le U Sang Ceu
Zawngtah a cinghmasa U Lian Hrin le U Thang Kung
Theithu acinghmasa bik U Run Khar
Kawpi hlum a cinghmasa bik U Chan Tlung
Sanseh anei hmasabik U Thang Hrim
Chiti rial nak aneihmasa bik U Za Kam
Lahat atuah hmasa bik U Zam Luai le Thong Ceu
Rang zua hmasa bik U Dap Er
Caw a zua hmasa bik U Hniar Ling
Caw hnuksur a nei hmas abik U Hniar Ling
Nga khur in nga a zua hma sabik U Bual Cung
Pu Rungrul a zuahmasa bik U Hniar Ling
Caw,eng anei hmasa bik U Ram Le
Canphio inn a nei hmasa bik U Lung Hnem,U Buan Cung, U Thawng Kung, U Kil Dum
Thingah athiamsa bik U Thang Kungle U Kil Dum
Sosiam hmasa bik U Khar Dun
Sozah naka ser hmasa bik U Ral Hre
Solfa athiam hmasa bik U Chan Tlung le U Chan Thnag
Hangbo a cinghmasa bik U Hniar Ling le U Zam Ling
Daidim a cinghmasa bik U Za Det
Motor car aneihmasa bik U Thawng Zam
Jeep car anei hmasa bik U Van Lal Zar
Video a nei I a piah hmasa bik U Thang Hrim
Degree a hmu hmasa bik U Hmun Iap
Krifa upa atuan hmasa bik U Sang Ceu
Laihla phuah athiambik Daw NgunVang nu
Bawlung chuih a thiam bik U Khual Cung le U Tial Thawng
Sualdai ah a cak bik U Rual Cung
Lung cheh,Fungkhawh a cak bik U Kam Hmung le U Rual Cung
Cozah rian atuan hmasa bik U Sang Kham
Cozah rian Nu chungin a tuan
hmasa bik Daw Hrang Ziang, Daw Za Tluai le Daw Man Cung
2. PENG DANG LEI AH UK NAK LEI A TUANMI
U Lal Zar Haka peng cozah rian tuanbu Asst. Secy-1981-85
Haka peng cozah riantuan bu Secretary. 1985-nihin tiang.
U Chia Kung Falam pathangkhan zatkuat Ohkathah 1985-nihin tiang.
3. KHUA CA AH MIN THANG
U CHANTLUNG
U Chan Tlung cu Lungler khuami U Tum Ceu le Daw Men Zing i an fapa hniangbik a si. A mahcu July 1915 kum, Lungler khua ah a chuak, Laica tang(3) a um hnu, 1929 kumah Krifa ah a cang. U Chan Tlung cu 1936 kunah ralkap ah a lut. Vanchit nakah a nule a pa hna cu 1937 kumah an thi i, a far le hna nih kan um kholo tiin, ralkap i phuah than ding ding caah Haka vuanthok zungah bawmhnak an hal. Haka vuanthok zung nih a tuannak Mandalay 2nd Battalion Commander pa sinah ca an vankuat i, copmmander pa nawlpeknak in 1937 kum December thla ah ralkap in a chuak than i, Lungler ah a tlung than.Ralkap a chuah hnu cun lothlawh pah in chaw alet . Tlangval a si lio in Nungak tlangval hruainak le ram uk khuabawi, tlangpi rian tuan nakah rinh chanh ngaimi a rak si.
Hlanlio ramuk bawi nih Zahnaktlang tla u law ramnga kum khatah inn khat nih rawlrel khat nan ka burh lai tiah bia a kamh mi hna kha a hnu ahcun rel (2) lengmang in a lak than hna caah kan duhlo, rel khat long in kan in pek lai tiah an ti. Cu ruangah Mirang bawi nih 1941 kum ah Haka thong tlak ding i tlaih mi hna u pa lak ah a rak i tel ve. Thong chungah Kawl rawn rasen kan phurh ah cun kan zaw dih lai tiin a el ruangah palik nih tlaih i Haka tiang thong tla min in ni (15) chung hremmi hna upa lakah a tel fawn.
Hibantuk i khua le ram caah rian a tuan lio ah , Chaw leh chawhrol nak kha biatak tein a raktuan chih,1947 kumah Rev, Thang Hngilh Lo he Falam khua ah chawdawr ti ding in innkhan pa khat hlan in dawr thil zong tlamtling tein an lak i, an rak zuar ti. A hnu ah Rev. Thang Hngih Lo nih kei cu Pastor ka tuan lai, nangmah lawng dawr cang tiah a ti. 1947 kum December thla ah Falam khua ah I thial dintgin ai timh lioah Lungler khua Krifa upa U Sang Ceu, U Chia Luai le U Chiah Or hna nih Falam ahcun na pem lailo. Independence kan hmu lai i uknak ai thlen lai caah Zahnaktlang circle chairman na tuan ko lai tiin hramhram in an rak tlaih, Cu pinah Rev. U Van Lo kha an chimh i hramhram in a tlaih ve. An biabang in ai let ve i, Zahnak tlang Circle chairman cu 1948 kum in 1959 tiang kum ( 12) chung a tuan. Cu hnuah 1960 kum March thla tiang Circle member le khuabawi fonh in kum (6) chung khuabawi rian a tuanthan. Cupinah a voi (2) nak pituh council can ah Lungler ohsuh bia ceih bu rian kum (4) a tuan i, a dihlam in uknak rian kum (22) a tuan.
Zahnak tlang circle cheirman a tuan chungah Lungler khua Private Midle School cu 1955 kum in 1966 kum tiang kum (12) chung a tuan piak hna i 1966 April thla in cozah sianginn ah a cang. Cupinah Lungler ramchung a ummi ramuk khuai kua cu lai vuanci nawl peknak a hal hnuah Lungler khuami a lak pihna. Asinain ramuk fale nih khan vuanthok bawi sinah taza an cuai i, Vuanthok bawi nih lai vuanci bawi lehhmah hal a fial bantukin Falam khua ah vuanci bawi lehhmah a va lak i, ramuk fa le cu atei hna, Cu khuai kua cu Lungler khuai ah a cang i, nihin ni tiang kumkhat ah a tizuu le a luba in tangka thong(3) renglo lengmang an hmuh.culawng siloin Mizo tapung le lai tapung tih caa ralkap sakhan cu Zahnaktlang chiah dingin a sawk piakhna i, Lungler khua sakhan cu 1965 kumin an chiah. Cozah caah uknak lei fakpi rian a tuanmi a si caah cozah nih Ngun nam le meithal pek ding in an timh na in a damlo caah a cohlang kho lo. 1984 kum ah cozah bomhnak K1200/- a hmuh.
U ChanTlung cu Lungler khua le Zahnaktlang caah a ruah nak, a fim thiamnak dihlak pek in fakpi in a tuan mi a si. Rian tuan zuam ngai mi le khurkhua tuak ngai mi a si i, a mah tawk in khua sa kho ngai mi a si. U Chan Tlung nih a nupi Daw Tial Iang he fapa (7) le fanu (3) a neih hna nain fapa (1) le fanu (1) nih an thih tak i ni hin ni ah fapa fanu hna an dihlak (8) an nung rih. Hi ca ka tial ni tiang khua le ram caah fak piin ruahnak, thinlung le tha a pe mi pa a si.
Lungler Khua Kong






